جایگاه اقتصادی الموت قزوین از منظر کشاورزی

مقدمه

الموت (Alamout)، چشم انداز آشیانۀ عقاب و سرزمین سحرآمیزِ حسن صباح. حتما برای یک بار هم که شده نام منطقه الموت قزوین به گوشتان خورده است. اگر تاکنون به الموت سفر نکرده‌اید، حتما برای کشف اسرار و عجایب زندگی، پیش قدم‌ نشده‌اید! الموت، منطقه‌ای کوهستانی که با آب و هوای چهارفصل خود در ضلع جنوبی رشته کوه های البرز در استان قزوین واقع شده است. سفر به الموت با گذر از مسیرهای پر پیچ و خم کوهستانی، شما از پایتخت پیشین دوره صفویه به شهرستان تنکابن در استان مازندران متصل می‌کند. در این مقاله سعی داریم جایگاه اقتصادی الموت قزوین را از جهات مختلف بررسی کنیم تا به میزان اهمیت کشاورزی، باغداری و دامداری در این منطقه، توجه کنیم.

معرفی کوتاه الموت

منطقه بزرگ الموت قزوین در تقسیمات جغرافیایی کشور ایران به دو بخش الموت شرقی و الموت غربی تقسیم شده‌است که عبارتند از:

• بخش رودبار الموت شرقی به مرکزیت معلم‌کلایه
• بخش رودبار الموت غربی به مرکزیت رازمیان

رودبار الموت شرقی در شمال استان قزوین، در سمتِ جنوبی شهرستان تنکابن از استان مازندران، غربِ طالقان از استان البرز و شرقِ الموت غربی جای دارد . رودبار الموت غربی نیز از شمال به مرز استان‌های مازندران و گیلان، از غرب به رودبار زیتون، از شرق به الموت شرقی و از جنوب به شهرستان قزوین محدود می‌شود.

آب و هوا

منطقه الموت قزوین با مساحت 1200 کیلومترمربعی خود در ارتفاع 1820 متری از سطح دریا قرار گرفته است. هر فصل آن منحصربه‌فرد است و تجربه شگفتی از طبیعت در اختیار شما قرار می‌دهد. الموت از 365 روز سال، 181 روز دارای هوای سرد کوهستانی است که شرایط کشاورزی و کشت محصولات متنوع را خاص کرده است. میانگین بارش سالیانه آن به عدد 550 میلی‌لیتر می‌رسد که عدد قابل قبولی را نشان می‌دهد.

الموت در فرهنگ جهانی

نام سرزمین الموت را در آثار هنرمندانی از دیگر کشورها نیز می‌توان دید. چند نمونه از آثار هنری در رابطه با الموت:

• رمانی به اسم الموت در سال ۱۹۳۸ توسط نویسنده اسلوونیایی ولادیمیر بارتول به رشته تحریر درآمده است. این رمان به عنوان یکی از مشهورترین آثار ادبیات اسلوونی شناخته می‌شود.
• نویسنده آمریکایی جودیت تار مجموعه رمانهایی را با موضوعیت الموت به نوشته است.
• نویسنده ایرانی یوسف علیخانی مجموعه رمانهایی را با موضوع رودبار و الموت نوشته است.
• الموت شهر پرنسس تهمینه در فیلم شاهزاده ایران: شن‌های زمان معرفی شده‌است.

روستاهای معروف

اگر در تاریکی از جاده الموت گذر کنید، در انتهای دره‌های عمیق و کوه‌های آسمان‌خراش و مرتفع، ستاره های درخشان و متعددی را خواهید دید که گویا به زمین چسبیده اند. تمام این ستاره های درخشان نشان‌گر وجود یک روستا و آبادی است که نور آن از فواصل دور بصورت یک ستاره چشمک‌زن به چشمان شما می‌رسد.

برای ورود به منطقه الموت می‌بایست وارد استان قزوین شوید، یکی از معروف ترین راه ها، از میدان مینودر (میدان غریب‌کش) واقع در شهر قزوین، شما را بطور مستقیم به بهشت ابدی وصل می‌کند.

الموت روستاهای معروف کم ندارد، در اینجا نام چند روستا را برایتان آورده‌ایم:

رازمیان، معلم‌کِلایه، زَرآباد، هیر، ویار، هِریف، رجائی دشت، کامان، بهرام آباد، چِرِش دره، شُتُرَک، جَوینک، سُنبل آباد، فِشک، دستجرد و گازرخان و غیره.

گردشگری در الموت

از لحظه ورود به سرزمین الموت، اماکن گردشگری آغاز می‌شود. برای دیدن آثار تاریخی و جاذبه های طبیعی، نیاز است ساعاتی رانندگی کنید تا به عجایب برسید. به منظور ایجاز در کلام تنها به معرفی قلعه الموت قزوین و دریاچه اوان میپردازیم:

• قلعه الموت (دژ الموت) : این قلعه مقرّ حسن صباح، یکی از قلعه‌های تاریخی ایران است. دژ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان و در فاصلهٔ حدود ١٠٥ کیلومتری از شهر قزوین قرار دارد. ظاهر قلعه به قول عطاملک جوینی به شکل شتر خوابیده‌است. پیرامون دژ از هر سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است که کوه هودکان با فاصله‌ای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. این قلعه در سال ۶۵۴ هجری قمری به‌دستور هلاکوخان‌مغول به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس به‌عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. در همان زمان براندازی اسماعیلیان و انهدام قلعه الموت، عطاملک جوینی توانست با جلب رضایت هلاکوخان، قسمتی از آثار کتابخانه را از نابودی نجات دهد. همچنین از سال ۹۳۰ هجری قمری و ابتدای حکومت شاه تهماسب صفوی تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری قلعه کالبدی سالم داشته‌است. حفاری‌هایی که در دورهٔ قاجار برای یافتن گنج در قلعهٔ الموت انجام شده، سبب ویرانی آن شده‌است.

• دریاچه اوان : دریاچه اوان ۸۹اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. دریاچهٔ اُوان احتمالاً ۵۰۰ سال پیش بر اثر لغزش به وجود آمده که این لغزش در حال حاضر غیرفعال است. اعتقادی وجود دارد مبنی بر اینکه این دریاچه بازماندهٔ دریاچه بزرگی در قدیم است. تنها از آب چشمه‌های کوچک زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه می‌شود و بخش ناچیزی از آن هنگام بارندگی تأمین می‌شود اما به صورت سطحی و خیلی کم. عمیق‌ترین بخش آن که توسط یک تیم غواصی در ۱۸ مرداد ماه سال ۹۲ با استفاده از دو دستگاه دایو کامپیوتر سوانتو اندازه‌گیری شده‌است ۶٫۸ متر با دمای آب ۲۳ درجه سانتیگراد و میدان دید در زیر آب کمتر از یک متر می‌باشد که در جنوب شرقی آن واقع شده‌است البته برخی از مردم محلی عمق‌های متفاوتی را برای این دریاچه عنوان نموده‌اند که تیم غواصی چنین چیزی را تأیید نکرد. بستر دریاچه مملو از لجن و رسوبات ته‌نشین شده می‌باشد که حالت چسبندگی بسیاری دارد. از سرریز آب دریاچه نیز رود کوچکی تشکیل می‌شود که آب آن مورد استفاده کشاورزان روستاهای کوشک و آیین است. در تابستان این دریاچه محل ماهی‌گیری، آب‌تنی و قایق‌رانی و در پاییز، مأمن پرندگان مهاجر مانند قو، غاز، مرغابی و در زمستان با توجه به برودت هوا و یخ زدن سطح آن قابل اسکی سواری است.

شغل مردمان الموت

عمده فعالیت اقتصادی مردمان الموت، مربوط به امور کشاورزی، باغداری، دامداری وگردشگری است. بطور دقیق تر قصد داریم در این مقاله درمورد امورات کشاورزی صحبت کنیم. کشاورزی در میان مردم الموت از ارزش بالایی برخوردار است. در کنار تمام سختی ها و مشکلات مختلفی که در میان کشاورزان وجود داشته است، با این حال سعی بر این بوده تا بهترین و باکیفیت ترین محصولات را برای خوانوار خود و بازارهای هدف تولید کنند. بخشی از محصلات تولیدی به مصرف خودِ خوانوارها رسیده و مازاد تولید به قصد فروش به بازار های خارج از الموت ارسال می‌شوند که استان های تهران، البرز و قزوین از بزرگترین مقاصد خرید محصولات الموت قزوین می‌باشند.

محصولات کشاورزی الموت

عمده محصولات کشاورزی شامل موارد زیر می‌باشد:

• فندق، بادام، گردو
• گیلاس، آلبالو، زردآلو، اخته زغال و آلوچه
• سیب، گلابی، هلو و انار
• برنج
• عسل

کلام آخر

منطقه الموت قزوین با مردمانی خونگرم و مهمان‌نواز، نگین درخشنده‌ایست که در شمال قزوین می‌درخشد. تیم لوبیس برای شما هم‌میهنان گرامی لحظات خوشی را آرزومند است.

مطالعه بیشتر

• معرفی و آدرس بازار آجیل و خشکبار ایران + تفکیک استان ها
• ماکادمیا، شگفتی ساز صنعت خشکبار در جهان (فندق خارجی)
• خشکبار و فناوری: چگونه تکنولوژی‌های نوین به بهبود کیفیت خشکبارها کمک می‌کنند
• از ضایعات تا ثروت، کاربرد پوست خشکبارها در تولیدات صنعتی روز
• خشکبار و خواربار در آشپزی ایرانی؛ طعم و سلامتی در یک قاب
• خشکبار و کنترل وزن | چگونه می‌توان از خشکبارها برای کاهش وزن استفاده کرد؟